वृषभ, जसलाई वृष पनि भनिन्छ, एक क्रोधित र शक्तिशाली साँढेको तस्बिर झल्काउँछ, जसका सिङ्गहरू चम्किला र डर लाग्दा हुन्छन्। आजको राशिफलमा वृषभ राशिको प्रेम, भाग्य, धन, स्वास्थ्य र तपाईंको स्वभावको बारेमा गहिरो जानकारी पाउन, कुंडलीको सल्लाह अनुसरण गर्नु बुद्धिमानी हुनेछ।
तर वृषभ अर्थात् साँढेको प्रतीक कहाँबाट आयो त?
र, प्राचीन ज्योतिषीहरूले यसलाई के अर्थमा लिएका थिए?
सावधान रहनुहोस्! यो उत्तरले तपाईंको ज्योतिषीय यात्रा एक अनपेक्षित मोडमा लैजान सक्छ — जब तपाईं आफ्नो कुण्डली हेर्नुहुन्छ, तपाईं आफैंलाई कल्पना गरेकोभन्दा बिलकुलै फरक यात्रामा पाइरहनुहुनेछ…
पुरातन राशिफल अनुसार, वृष राशि बाह्रवटा ज्योतिष नक्षत्रहरूमध्ये नवौं स्थानमा पर्दथ्यो, जसले समग्रमा एउटा महान् कथा निर्माण गर्दथ्यो। हामीले ज्योतिषको अन्वेषण गरेका थियौं, र त्यस क्रममा देख्यौं कि कन्या देखि धनुसम्मका राशिहरूले एउटा ज्योतिषीय एकाई निर्माण गर्दछन्, जसले महान् उद्धारक र शत्रुसँगको उहाँको मृत्युकारक संघर्षको चित्रण गर्दछ।
मकरदेखि मेषसम्मका राशिहरूले अर्को एकाई निर्माण गर्दछन्, जुन विशेषगरी हामी मानवका लागि उद्धारकर्ताले गर्नुभएको कार्यमा केन्द्रित छ।
त्यसपछि आउँछ वृष, जसले तेस्रो र अन्तिम एकाईको सुरुवात गर्दछ — जसले मुक्तिदाताको आगमन र उहाँको पूर्ण विजयको कथा उजागर गर्छ। यो एकाई एक शक्तिशाली साँढेको प्रतीकबाट सुरु हुन्छ र एक गौरवशाली सिँह (लियो) मा समाप्त हुन्छ, जसले शक्ति र परम अधिकारको संकेत दिन्छ।
ज्योतिषशास्त्रमा वृष नक्षत्रको रहस्य
वृषभ (वा वृष) ताराहरूको एउटा यस्तो नक्षत्र हो, जसले तिखो सिङ भएको साँढेको आकृति बनाएको देखिन्छ। वृष नक्षत्रका तारा नियालेर हेरौं—के तपाईंले ती ताराहरूको बीचमा साँढेझैँ देखिने आकृति देख्न सक्नुहुन्छ? त्यो आकृति, जसको सिङहरू अगाडि फर्किएका छन्, प्राचीन कालदेखि नै एक विशेष प्रतीकका रूपमा व्याख्या हुँदै आएको छ।

यहाँ अन्य राशिहरूका ज्योतिषीय छविहरूसँगै वृष राशिको नेशनल जियोग्राफिकद्वारा प्रकाशित छवि पनि प्रस्तुत गरिएको छ। के तपाईंलाई साँढेको आकृति प्रष्ट देखिन्छ?

रेखाहरूले जोडेर बनाइएको वृष नक्षत्रका ताराहरूलाई ध्यानपूर्वक हेर्नुहोस्। के तपाईं अब सिङ भएको साँढेको आकृति अझ स्पष्ट रूपमा देख्न सक्नुहुन्छ? यो दृश्य कुनै ब्रह्माण्डीय चित्र–पत्रजस्तै देखिन्छ, हैन र?

तर यो चिन्हलाई पछाडि फर्केर हेर्दा, हामीलाई थाहा भएको मानव इतिहासको सुरुवातसम्मै पुगिन्छ।
यहाँ इजिप्टको डेन्डेरा मन्दिरमा कुँदिएको एक प्राचीन राशि चक्रको चित्र देख्न सकिन्छ, जुन २००० वर्षभन्दा पुरानो मानिन्छ। यस चित्रमा, रातो घेराभित्र तुला राशिको रूपमा देखाइएको साँढे स्पष्ट रूपमा देखिन्छ।

अघिल्ला नक्षत्रहरू जस्तै, चम्किएको साँढेको आकृति पनि ताराहरूबाट प्रत्यक्ष देखिँदैन। बरु, साँढेको अवधारणा पहिले नै अस्तित्वमा थियो। प्रारम्भिक ज्योतिषीहरूले ताराहरूको समूहलाई प्रतीकको रूपमा प्रयोग गर्दै साँढेको छवि ज्योतिषमा समावेश गरे। प्राचीन समयका मानिसहरूले आफ्ना सन्तानलाई वृष नक्षत्र देखाउन र त्यससँग सम्बन्धित चम्किएको साँढेको कथा सुनाउन सकून् भनेर यस्तो चिन्ह प्रयोग गरिएको थियो।
तर किन? प्राचीन मानिसहरूका लागि यसले के अर्थ राख्थ्यो?
वृष साँढेको वास्तविक अर्थ
वृषको चित्रले तिखा सिङ भएका, टाउको झुकाएको र चम्किंदै गरेको एक शक्तिशाली साँढेको झल्को दिन्छ। यो साँढे तीव्र क्रोधको प्रतीक हो — यदि कोही त्यसको मार्गमा आयो भने, उसले आफ्ना सिङको प्रहारबाट घाइते पार्न एकदमै तयार हुन्छ। छिटो, फुर्तिलो र असीम उर्जाका साथ अगाडि बढ्ने यो साँढे शक्ति, सङ्घर्ष र अडानको प्रतीक मानिन्छ।

रातो रंगमा गोलाकार घेरा लगाइएको तारा समूह वृषको घाँटीको बीच भागमा रहेको प्ल्याड्स (वा सात बहिनीहरू) का रूपमा चिनिन्छ। प्ल्याड्सको सबैभन्दा प्राचीन उल्लेख सिधै बाइबलको अय्यूब पुस्तकमा पाइन्छ। अय्यूब करिब ४००० वर्षअघि, अब्राहमको समयमा जीवित थिए। त्यहाँ हामी यस्तो पढ्छौं:
उहाँले सप्तर्षि, मृगशिरा र किरकिटी ताराहरू र दक्षिणका तारागण बनाउनुभयो।
अय्यूब ९:९
त्यसोभए, सृष्टिकर्ता परमेश्वरले प्ल्याडेस (सात बहिनीहरू) र वृषसहितका सम्पूर्ण नक्षत्रहरूको रचना गर्नुभयो। वृषको सिङ र भजनसंग्रह पुस्तक यस प्रतीकलाई बुझ्नका लागि महत्वपूर्ण कुञ्जीहरू हुन्। बाइबलअनुसार ख्रीष्ट दाऊदको वंशबाट आउनुपर्ने थियो — ‘अभिषेक गरिएको’ भन्ने अर्थमा उहाँलाई ‘ख्रीष्ट’ भनिएको हो। यी प्राचीन चित्रहरूले आउनु हुने ख्रीष्टलाई एक “सिङ” को रूपमा चित्रित गर्छन् — शक्ति, विजयी राजा र मुक्तिदाताको प्रतीक स्वरूप।
“यहाँ म दाऊदको निम्ति एउटा सीङ उत्पन्न गर्नेछु, र मेरो अभिषिक्तको निम्ति एउटा बत्ती तयार गर्नेछु।
भजनसंग्रह १३२:१७
तपाईंले मलाई जङ्गली साँढ़ेको जत्तिकै शक्ति दिनुभएको छ, उत्तम तेलले मेरो अभिषेक भएको छ।
भजनसंग्रह ९२:१०
‘सिङ’ शक्ति र अधिकारको प्रतीक हो। ख्रीष्ट, जो अभिषिक्त जन हुनुहुन्छ, उहाँलाई दाऊदको सिङ भनिएको छ। आफ्नो पहिलो आगमनमा उहाँले त्यो सिङ प्रयोग गर्नुभएन, किनकि उहाँ एक विनम्र सेवकको रूपमा, दुःख सहन र मानिसहरूलाई उद्धार दिन आउनु भएको थियो। तर अब सोचौं, उहाँको दोस्रो आगमन कस्तो हुनेछ? यसपटक उहाँ शक्ति र अधिकारका साथ, विजयी राजा र न्यायकर्ताको रूपमा फर्किनुहुनेछ — जसले न्याय स्थापना गर्नुहुनेछ र आफ्ना सत्रुहरूलाई पराजित गर्नुहुनेछ।
साँढेको आगमन
१.हे जाति-जातिका मानिस हो, नजिक आओ र ध्यानसित सुन। हे मानिस हो, ध्यान लगाएर सुन! पृथ्वी र त्यसमा भएका जम्मैले सुनून्, संसार र त्यसबाट उत्पन्न भएका सारा थोकले सुनून्! २.परमप्रभुको रीस सारा जातिहरूमाथि उठेको छ, उहाँको क्रोध तिनका सारा सेनामाथि परेको छ। उहाँले तिनीहरूलाई बिलकुलै नाश गर्नुहुनेछ, हत्या गर्नेको हातमा उहाँले तिनीहरूलाई सुम्पनुहुनेछ। ३.तिनीहरूका मारिएकाहरू बाहिर फालिनेछन्, र तिनीहरूका लाशबाट दुर्गन्ध निस्कनेछ, र पर्वतहरू तिनीहरूका रगतले भिज्नेछ। ४.आकाशका सबै ताराहरू विलीन हुनेछन्। र आकाशचाहिँ चर्मपत्रको मुट्ठोझैँ बेह्रिनेछ, दाखको बोटबाट ओइलिएका पातहरू र अञ्जीरको बोटबाट चाउरी परेका फलहरू झरेझैँ आकाशका तारानक्षत्रहरू झर्नेछन्। ५.मेरो तरवारले स्वर्गमा अघाउञ्जेल पिएको छ। हेर, इन्साफको लागि एदोममाथि त्यसको प्रहार पर्नेछ, त्यस जातिमाथि जसलाई मैले सर्वनाश गरेको छु।६. परमप्रभुको तरवार रगतमा चोपिएको छ। त्यो बोसोले भरिएको छ— भेड़ा-बाख्राहरूको रगतले, भेड़ाबाख्राका मिर्गौलाको बोसोले त्यो लतपत भएको छ। किनभने बोज्रामा परमप्रभुको एउटा बलि छ, र एदोममा एक ठूलो संहार। ७.अर्नाहरू तिनीहरूसित, र बाछाहरू र ठूला-ठूला साँढ़ेहरू सोतर हुन्छन्। तिनीहरूका देश रगतले निथ्रुक्क हुनेछन् र तिनीहरूको बोसोले सम्पूर्ण माटो भरिनेछ।८. किनभने सियोनको पक्षमा परमप्रभुको बदला लिने एक दिन छ, साटो लिने एक वर्ष छ।
यशैया ३४:१-८
ताराहरूको विघटन ठीक त्यही प्रकारको घटना हो जसलाई येशूले आफ्नो पुनरागमनको संकेतका रूपमा उल्लेख गर्नुभएको थियो। भविष्यवक्ता यशैयाले (ईसापूर्व ७००) यस्तै घटनाहरूको भविष्यवाणी गरिरहेका थिए। उहाँले एउटा समयको वर्णन गर्नुभएको छ — जब ख्रीष्ट धार्मिकताको साथ संसारमा न्याय गर्न आउनुहुन्छ। यो एउटा आउँदै गरेको न्यायको घडी हो।
यो दृश्य वृष राशिमा स्वर्गमा चित्रित गरिएको छ — शक्ति र अधिकारका साथ फर्कनु हुने न्यायाधीशको प्रतीक स्वरूप। र हो, यो सब कुरा पहिले नै पुस्तकमा लेखिएको छ। उहाँ अब सेवक होइन, एक न्यायाधीशका रूपमा आउँदै हुनुहुन्छ।
वृष राशिफल
वृष राशिको सन्दर्भमा भविष्यसूचक लेखहरूले यसलाई प्रायः ‘हल’ (होरोजस्तो जनावर) को चिन्हका रूपमा प्रस्तुत गर्दछन्।
६.अनि अर्को स्वर्गदूतलाई मध्य आकाशमा उड़िरहेका मैले देखें। पृथ्वीमा रहने हरेक जाति, कुल, भाषा र मानिसलाई घोषणा गर्ने अनन्त सुसमाचार तिनीसँग थियो। ७.तिनले चर्को सोरमा भने, “परमेश्वरसँग डराओ, र उहाँलाई महिमा देओ। किनकि उहाँका इन्साफको घड़ी आएको छ। स्वर्ग, पृथ्वी, समुद्र र पानीका मूलहरू बनाउनुहुनेलाई दण्डवत् गर।”
प्रकाश १४:६-७
भविष्यसूचक अध्ययनले भन्छ कि यस्तो समय अवश्य आउनेछ — र त्यो समय नै हो, जुन प्राचीन ज्योतिषीय राशिफलमा वृष राशिको माध्यमबाट संकेत गरिएको छ।
तपाईंको वृष राशिको गहिरो अध्ययन
आज तपाईं र म वृष राशिको अध्ययनलाई व्यवहारमा लागू गर्न सक्छौं।
वृष राशिको सन्देश भन्छ कि अन्त्य यति ठूलो विस्फोटका साथ आउनेछ, जसले गर्दा आकाशका सम्पूर्ण प्रकाशहरू निभ्नेछन्। त्यस क्षणमा कुनै ग्रहहरू कुनै पनि ताराको वरिपरि घुमिरहेका हुने छैनन्। तर अहिले अझै पनि बत्तियाँ बलिरहेका छन् — त्यसैले तपाईंले आफ्नो समयको राम्रो सदुपयोग गर्नुपर्छ। यस यात्रा सुरु गर्नको लागि, तपाईंले नम्रताको गुणमा काम गर्न आवश्यक छ। किनकि पवित्रशास्त्र भन्छ — परमेश्वर घमण्डीको विरोध गर्नुहुन्छ, तर नम्रहरूलाई अनुग्रह दिनुहुन्छ। अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा, उहाँ र तपाईंबीच घमण्डको कुनै मिलन छैन। र यस आवाजको अर्थ के हो भने — त्यो घडीमा तपाईंलाई अनुग्रह आवश्यक पर्नेछ। परमेश्वर तपाईंको मन परीक्षण गर्नुहुनेछ — के तपाईं साँच्चै उहाँलाई प्रेम गर्नुहुन्छ कि छैन? र तपाईंलाई थाहा कसरी हुन्छ कि तपाईं उहाँलाई प्रेम गर्नुहुन्छ? उहाँको आफ्नै शब्दमा: “यदि तपाईंले मेरो आज्ञाहरू पालन गर्नुहुन्छ भने तपाईंले मलाई प्रेम गर्नुहुन्छ।”
र कम्तीमा पनि, उहाँका आज्ञा पालन गर्नुको अर्थ हो — तिनीहरूलाई चिन्नु र व्यवहारमा उतार्नु।
एकअर्कालाई प्रेम गर्नु भन्ने कुरा अर्को यस्तो विशेष गुण हो, जसलाई परमेश्वर अत्यन्तै मूल्यवान् ठान्नुहुन्छ। निश्चय नै, उहाँको प्रेमको परिभाषा तपाईंको सोचभन्दा फरक हुन सक्छ, त्यसैले तपाईंले जान्न चाहनुपर्छ—उहाँको दृष्टिमा साँचो प्रेम भनेको के हो। उहाँको प्रेमको परिभाषाले तपाईंलाई जीवनका सबै प्रकारका सम्बन्धहरूमा अगाडि बढ्न सहयोग पुर्याउँछ—चाहे त्यो कार्यक्षेत्रमा होस्, घरपरिवारमा होस् वा प्रेमसम्बन्धमा। प्रेमले तपाईंलाई कस्तो महसुस गराउँछ भन्ने कुरामा उहाँले कम जोड दिनुहुन्छ; बरु प्रेमले तपाईंलाई के गर्न प्रेरित गर्छ र के गर्नबाट रोक्छ भन्ने कुरामा उहाँले धेरै भन्नुभएको छ।
परमेश्वरले भन्नुहुन्छ, “प्रेम धैर्यवान् हुन्छ, दयालु हुन्छ; ईर्ष्या गर्दैन, घमण्ड गर्दैन, र शेखी पनि गर्दैन।”
(१ कोरिन्थी १३:४)
जब तपाईं यी गुणहरूलाई आफ्नै जीवनमा अभ्यास गर्नुहुन्छ, तब तपाईं वृष राशिको समय—अर्थात् न्याय, शक्ति र ख्रीष्टको आगमनको प्रतीकात्मक घडी—को लागि तयार हुँदै जानुहुन्छ।
अन्त्यमा, यी सबै कुराले तपाईंलाई त्यो महान् सन्देश, ‘अनन्त सुसमाचार’ बुझ्नमा सहायता पुर्याउँछ—जसलाई स्वर्गदूतले पृथ्वीका प्रत्येक जाति, भाषा, र राष्ट्रलाई घोषणा गरेका थिए।
अब, थप राशिफल कथाहरूको माध्यमबाट वृष राशिमा अझ गहिरिएर प्रवेश गरौं — जहाँ प्राचीन प्रतीकहरू, ताराहरूको रहस्य, र दिव्य सन्देशहरूले हाम्रो आत्मालाई छुन खोज्छन्।
वृष राशिमा न्यायको प्रतीकात्मक चित्रण गरिएको छ। त्यसपछि आउने मिथुन राशिले त्यो न्यायलाई अस्वीकार गर्ने वा त्यसबाट पछि हट्नेहरूलाई के हुने हो भन्ने कुरा चित्रण गर्दछ।
यहाँको ज्योतिषा ज्योतिषको आधार सिक्नुहोस्। कन्याको साथ यसको सुरुवात पढ्नुहोस्।
वृष राशिको दर्शन: गहिरो अर्थतर्फको यात्रा
- राज जस्तै – “ख्रीष्ट” को मतलब के हो?
- कुरुक्षेत्रको युद्ध आउँद गरेकोलाई बुझ्न
- ताराहरूबाट बाहिर आउँदै गरेको कल्की जस्तै