बाइबलले येशूलाई उल्लेख गर्दा धेरै शीर्षकहरू प्रयोग गर्दछ। सबैभन्दा प्रमुख ‘ख्रीष्ट’ हो , तर यसले ‘ परमेश्वरको पुत्र ‘ र ‘परमेश्वरको थुमा ‘ लाई पनि नियमित रूपमा प्रयोग गर्दछ। यद्यपि येशूले प्रायः आफूलाई ‘मानिसको पुत्र’ भनेर सम्बोधन गर्नुहुन्छ। यसको अर्थ के हो र उहाँले यो शब्द किन प्रयोग गर्नुहुन्छ? येशूको परीक्षणको समयमा ‘मानिसको पुत्र’ भन्ने पदको प्रयोगको विडम्बना विशेष रूपमा प्रस्ट देखिन्छ। अब हामी यही कुराको अन्वेषण गर्छौं।

धेरै जना येशूको मुद्दासँग केही हदसम्म परिचित छन्। सायद तिनीहरूले फिल्ममा चित्रण गरिएको मुद्दा देखेका छन् वा सुसमाचारको कुनै विवरणमा पढेका छन्। तैपनि सुसमाचारका पुस्तकहरूले रेकर्ड गरेको मुद्दाले गहिरो विरोधाभासहरू निम्त्याउँछ। यो जोश हप्ताको छैटौं दिनको घटनाहरूको अंश हो । लूकाले हाम्रो लागि मुद्दाको विवरण रेकर्ड गर्छन्।

⁶⁶ अर्को विहान, मानिसहरूका बूढा प्रधानहरू, मुख्य पूजाहारीहरू अनि व्यवस्थाको शास्त्रीहरू एक साथ आए। तिनीहरूले येशूलाई आफ्नो महासभामा लगे। ⁶⁷ तिनीहरूले भने, “यदि तपाईं नै ख्रीष्ट हुनुहुन्छ भने, हामीलाई सत्य बताउनु होस्!”

येशूले तिनीहरूलाई भन्नुभयो, “यदि मैले म नै ख्रीष्ट हुँ भने, तपाईंहरूले मलाई विश्वास गर्नुहुने छैन। ⁶⁸ अनि यदि मैले तपाईंहरूलाई सोधें भने त्यसको जवाफ पनि दिनुहुन्न। ⁶⁹ तर अब उसो, मानिसको पुत्र परमेश्वरको सिंहासनको दाहिनेपट्टी बस्नेछ।”

⁷⁰ तिनीहरू सबैले भने, “त्यसो भए के तपाईं परमेश्वरको पुत्र हुनुन्छ?” येशूले तिनीहरूलाई भन्नुभयो, “हो, तपाईंहरूले जे भन्नुहुन्छ, त्यो सही हो।”

⁷¹ तिनीहरूले भने, “हामीलाई अरू साक्षी किन खाँचो पर्यो? हामी आफैंले उसले यसो भनेका सुनेका छौ!”

लूका २२: ६६-७१

ध्यान दिनुहोस् कि येशूले कसरी उनीहरूको प्रश्नको सिधा उत्तर दिनुहुन्न कि उहाँ ‘ख्रीष्ट’ हुनुहुन्छ कि होइन। बरु, उहाँले पूर्ण रूपमा फरक कुरा—‘मानिसको पुत्र’—लाई जनाउनुहुन्छ। तर उहाँमाथि आरोप लगाउनेहरू विषयको अचानक परिवर्तनबाट अलमल्लमा परेका देखिँदैनन्। कुनै कारणले गर्दा, यद्यपि उहाँले स्पष्ट रूपमा ‘म ख्रीष्ट हुँ’ भन्नुहुन्न, तिनीहरूले उहाँलाई बुझ्छन्।

त्यसो भए किन? ‘मानिसको पुत्र’ कहाँबाट आयो र यसको अर्थ के हो?

दानियलबाट ‘मानिसको पुत्र’

‘मानिसको पुत्र’ पुरानो नियममा दानिएलबाट आएको हो। उनले भविष्यको बारेमा स्पष्ट रूपमा एउटा दर्शन रेकर्ड गरे, र त्यसमा उनले ‘मानिसको पुत्र’ लाई उल्लेख गरे। दानिएलले आफ्नो दर्शन कसरी रेकर्ड गरे भन्ने कुरा यहाँ छ:

“मैले हेर्दा हेर्दै त्यसको ठाउँमा सिंहासन राखियो
    अनि त्यसमा प्राचीन राजा बस्नु भयो।
उहाँले हिँउ जस्तो सेतो लुगा लगाउनु भएको थियो,
    अनि कपाल सेतो ऊन जस्तो थियो।
उहाँको सिंहासन बलिरहेको आगोको ज्वाला जस्तै थियो
    र त्यसको चक्काहरू दन्केको आगो जस्ता थिए।
¹⁰ उहाँको छेउमा एउटा आगोको खोला बगेर आयो।
हजारौं-हजार स्वर्गदूतहरूले उहाँको सेवा गर्दैथिए।
    दश-दशहजार स्वर्गदूतहरू उहाँको अघाडी सेवा गरिरहेका थिए।
तब न्यायधीश न्याय दिन बसे,
    अनि किताबहरू खोले।

दानियल ७:९-१०

¹³ “मैले राती मेरो दर्शनमा हेरिरहेको थिएँ अनि मैले आकाशको बादलमाथि मानिसको पुत्र जस्तै कोही आउँदै गरेको देखें। उहाँ त्यहाँ प्राचीन राजाकहाँ आउनु भयो अनि उहाँको सामु उपस्थित गराइयो।

¹⁴ “एउटा मनुष्य जस्तो देखिने मानिसलाई अधिकार, महिमा अनि सम्पूर्ण शासन गर्ने शक्ति दिइयो। प्रत्येक जाति र भाषाबाट मानिसहरूले उहाँको आराधना गर्नेछन्। उहाँको शासन सदा-सर्वदा रहनेछ। उहाँको राज्य लगातार सदा-सर्वदा रहनेछ, त्यो नष्ट हुनेछैन।

दानियल ७:१३-१४

येशूको मुद्दामा मानिसको पुत्र विरुद्ध

अब येशूको मुद्दा चलिरहेको बेलाको विडम्बनालाई विचार गर्नुहोस्। त्यहाँ येशू उभिरहनुभएको थियो—रोमी साम्राज्यको छायाँमा बस्ने एक किसान सिकर्मी। उहाँलाई तुच्छ माझीहरूले पछ्याएका थिए, जसले उहाँ पक्राउ परेपछि डरले उहाँलाई छोडेर भागेका थिए। अहिले उहाँ आफ्नो जीवनको लागि मुद्दा सामना गर्दै हुनुहुन्छ। यस अवस्थामा, येशूले आफूलाई ‘मानिसको पुत्र’ भनेर सम्बोधन गर्नुहुन्छ, र मुख्य पूजाहारीहरू तथा अभियुक्तहरूको अगाडि शान्तपूर्वक दावी गर्नुहुन्छ कि उहाँ दानियलको दर्शनमा देखिएको त्यो व्यक्ति हुनुहुन्छ।

तर दानियलले मानिसको पुत्रलाई ‘स्वर्गका बादलहरूमा आउँदै गरेको’ भनेर चित्रण गरेका थिए। उहाँले त्यो व्यक्तिले विश्वव्यापी अधिकार ग्रहण गर्ने र कहिल्यै अन्त्य नहुने राज्य स्थापना गर्ने देखेका थिए। येशूले आफूलाई ‘मानिसको पुत्र’ भन्नु भएको त्यो क्षणको अवस्था भने पूर्ण रूपमा विपरीत थियो। त्यस परिस्थितिमा त्यो उपाधि प्रयोग गर्नु प्रायः हास्यास्पदजस्तै लाग्न सक्थ्यो।

लूका के सोचिरहेको थियो?

येशू मात्र अनौठो व्यवहार गर्ने व्यक्ति होइनन्। लूकाले पनि उहाँको यो दाबीलाई रेकर्ड गर्न र स्थायी रूपमा अभिलेखमा राख्न हिचकिचाएनन्। यद्यपि, जब उनले त्यसो गरे (सन् ६० को दशकको पहिलो शताब्दीको सुरुवातमा), त्यतिबेलासम्म येशू र उहाँको नयाँ आन्दोलनको सम्भावना प्रायः हास्यास्पदजस्तै देखिन्थ्यो। उनको आन्दोलनलाई अभिजात वर्गले उपहास गरे, यहूदीहरूले घृणा गरे र पागल रोमी सम्राट नेरोले निर्दयी रूपमा सताए । नेरोले प्रेरित पत्रुसलाई उल्टो क्रूसमा टाँगे र पावलको टाउको काटे। यस्तो सन्दर्भमा लूकाले येशूको मुखमा त्यो शानदार दाबी राख्नु बुद्धिमत्ताको सामान्य तर्कभन्दा बाहिरजस्तो देखिन्थ्यो। यस्ता शब्दहरू लेखेर उनले आफ्ना आलोचकहरूलाई व्यंग्य गर्ने अवसर दिएका थिए। तर लूका पूर्ण रूपमा विश्वस्त थिए कि नासरतका येशू नै दानियलको दर्शनमा देखिएको मानिसको पुत्र हुनुहुन्छ। त्यसैले, सबै बाधाहरूको विरुद्धमा, उनले येशू र आरोप लगाउनेहरूबीचको त्यो तर्कहीन (यदि यो असत्य हुन्थ्यो भने) आदानप्रदानलाई रेकर्ड गरे।

‘मानिसको पुत्र’ – हाम्रो समयमा पूरा हुँदैछ

अब यो विचार गर्नुहोस्। येशूले आफ्नो जवाफ दिएपछि र लूकाले यसलाई रेकर्ड गरेको शताब्दी पछि मात्र, दानियलको मानिसको पुत्रको दर्शनका केही महत्त्वपूर्ण भागहरू येशूद्वारा पूरा भएका छन्। दानियलको मानिसको पुत्रको दर्शनमा भनिएको थियो कि:

“सबै मानिसहरू, जातिहरू र हरेक भाषाका मानिसहरूले उहाँको उपासना गर्थे”।

दुई हजार वर्षअघि येशूको सन्दर्भमा त्यो सत्य थिएन। तर अहिले हेर्नुहोस्। हरेक राष्ट्रका मानिसहरू र हजारौं भाषाहरूका प्रतिनिधिहरू आज उहाँको पूजा गर्छन्। अमेजनदेखि पपुवा न्यू गिनी, भारतको जङ्गलदेखि कम्बोडियासम्मका पूर्व प्राणीवादीहरू समेत समावेश छन्। पूर्वदेखि पश्चिम, उत्तरदेखि दक्षिणसम्मका मानिसहरूले अहिले विश्वव्यापी रूपमा उहाँको पूजा गर्छन्। रेकर्ड गरिएको इतिहासमा अरू कसैका लागि यस्तो कुरा सम्भव भएको छैन। कसैले यसलाई ‘ईसाई धर्मको फैलावटको कारण’ भनेर खारेज गर्न सक्छ। पक्कै पनि, पछाडि फर्केर हेर्दा २०-२० दृष्टि लाग्छ। तर लूकाले आफ्नो विवरण लेखेका बेलामा शताब्दीहरूपछि के हुनेछ भन्ने कुराको कुनै मानवीय पूर्वज्ञान थिएन।

मानिसको पुत्रले कसरी आराधना पाउन सक्थ्यो?

अनि उपासना, वास्तविक उपासना हुनको लागि, केवल स्वतन्त्र इच्छाद्वारा मात्र दिन सकिन्छ—जबरजस्ती वा घुसखोरीद्वारा होइन। मानौं येशू ‘मानिसको पुत्र’ हुनुभयो, जसको आदेशमा स्वर्गको शक्ति थियो। तब उहाँसँग २००० वर्षअघि नै बल प्रयोग गरेर शासन गर्ने सामर्थ्य हुन्थ्यो। तर बल प्रयोग गरेर मात्रै उहाँले कहिल्यै पनि मानिसहरूबाट साँचो उपासना प्राप्त गर्न सक्नुहुन्नथ्यो। त्यसो हुनको लागि मानिसहरूलाई स्वतन्त्र रूपमा जित्नुपर्छ, जस्तै एउटी कन्यालाई उसको प्रेमीले जितेको।

यसरी दानियलको दर्शन पूरा गर्न सिद्धान्ततः स्वतन्त्र र खुला निमन्त्रणाको अवधि आवश्यक थियो। एउटा समय जब मानिसहरूले स्वतन्त्र रूपमा मानिसको पुत्रको पूजा गर्ने कि नगर्ने भनेर छनौट गर्न सक्थे। यसले हामी अहिले बाँचिरहेको अवधिलाई व्याख्या गर्छ, पहिलो आगमन र राजाको पुनरागमन बीचको । यो त्यो अवधि हो जब राज्यको निमन्त्रणा बाहिर जान्छ। हामी यसलाई स्वतन्त्र रूपमा स्वीकार गर्न सक्छौं वा सक्दैनौं।

हाम्रो समयमा दानियलको दर्शनको आंशिक पूर्तिले बाँकी रहेको पनि कुनै दिन पूरा हुनेछ भन्ने कुरामा विश्वास गर्ने आधार प्रदान गर्दछ। कमसेकम यसले समग्र बाइबलीय कथाको सत्यताको बारेमा हाम्रो जिज्ञासा बढाउन सक्छ ।

आफ्नो पहिलो आगमनमा उहाँ पाप र मृत्युलाई पराजित गर्न आउनुभयो। उहाँले आफैं मरेर र त्यसपछि पुनरुत्थान भएर यो हासिल गर्नुभयो । अब उहाँले अनन्त जीवनको तिर्खाएका सबैलाई यो प्राप्त गर्न आमन्त्रित गर्नुहुन्छ। जब उहाँ दानियलको दर्शन अनुसार फर्कनुहुन्छ, उहाँले अनन्त नागरिकहरू सहितको अनन्त राज्य पूर्ण रूपमा स्थापना गर्नुहुनेछ। र हामी यसको हिस्सा हुन सक्छौं।