पोशाक: किन लुगा मात्र भन्दा बढी?

तपाईं किन आफूलाई सुहाउने कुनै पनि लुगा लगाउनुहुन्छ? तर तपाईं को हुनुहुन्छ भनेर देखाउने फेसनशील लुगा चाहनुहुन्छ। तपाईंलाई न्यानो रहन मात्र नभई दृश्यात्मक रूपमा आफूलाई व्यक्त गर्न पनि सहजै लुगा लगाउनुको कारण के हो?

के यो अनौठो होइन र कि तपाईंले संसारभरि नै एउटै प्रवृत्ति भेट्टाउनुहुन्छ, चाहे मानिसहरूको भाषा, जाति, शिक्षा, धर्म जुनसुकै होस्? महिलाहरू पुरुषहरू भन्दा बढी हुन सक्छन्, तर तिनीहरूले पनि उही प्रवृत्ति प्रदर्शन गर्छन्।  २०१६ मा विश्वव्यापी कपडा उद्योगले १.३ ट्रिलियन अमेरिकी डलर निर्यात गर्‍यो ।

आफूलाई लुगा लगाउने प्रवृत्ति यति सामान्य र प्राकृतिक लाग्छ कि धेरैजसो मानिसहरू “किन?” भनेर सोध्न पनि रोक्दैनन्। 

हामीले पृथ्वी कहाँबाट आयो, मानिसहरू कहाँबाट आए, महादेशहरू किन अलग भए भन्ने बारेमा सिद्धान्तहरू प्रस्तुत गर्छौं। तर के तपाईंले कहिल्यै हाम्रो लुगाको आवश्यकता कहाँबाट आउँछ भन्ने सिद्धान्त पढ्नुभएको छ?

मानिसहरू मात्र – तर केवल न्यानोपनको लागि होइन

स्पष्ट कुराबाट सुरु गरौं। जनावरहरूमा यो प्रवृत्ति पक्कै हुँदैन। तिनीहरू सधैं हामी र अरूको अगाडि नाङ्गो हुन पाउँदा पूर्ण रूपमा सहज र सन्तुष्ट देखिन्छन्। यो कुरा उच्च जनावरहरूका लागि पनि सत्य हो। यदि हामी तीभन्दा ‘उच्च’ छौं भने, त्यो अन्तर स्पष्ट देखिँदैन।

हामीलाई लुगा लगाउनु पर्ने आवश्यकता केवल न्यानोपनको आवश्यकता मात्र होइन। हामीलाई यो थाहा छ, किनभने हाम्रो धेरैजसो फेसन र लुगाहरू ती ठाउँहरूबाट आएका छन् जहाँ गर्मी अत्यधिक हुन्छ। लुगा कार्यात्मक हुन्छ—हामीलाई न्यानो राख्छ र सुरक्षा दिन्छ। तर यी कारणहरूले नम्रता, लिङ्ग अभिव्यक्ति, र आत्म-पहिचानका लागि हाम्रो भित्री आवश्यकतालाई व्याख्या गर्न सक्दैनन्।

लुगा – हिब्रू धर्मशास्त्रबाट

हामी किन लुगा लगाउँछौं र यसलाई स्वादअनुसार लगाउन चाहन्छौं भन्ने प्रश्नको एउटा व्याख्या प्राचीन हिब्रू धर्मशास्त्रबाट आउँछ। यी धर्मशास्त्रहरूले तपाईंलाई र मलाई एउटा यस्तो कथामा राख्छन् जुन ऐतिहासिक भएको दाबी गरिन्छ। यसले तपाईं को हुनुहुन्छ, तपाईंले किन यस्ता व्यवहार गर्नुहुन्छ, र तपाईंको भविष्यमा के छ भन्ने कुरामा गहिरो अन्तर्दृष्टि दिन्छ।

यो कथा मानवजातिको प्रारम्भिक इतिहासतर्फ फर्कन्छ, तर त्यससँगै तपाईंले किन दैनिक रूपमा लुगा लगाउनुहुन्छ भन्ने कुरासमेत व्याख्या गर्छ। यस विवरणलाई बुझ्नु उपयोगी हुन्छ, किनभने यसले तपाईंको स्वभाव, मूल्य, र उद्देश्यबारे जानकारी दिन्छ, र तपाईंलाई अझ गहिरो, उद्देश्यपूर्ण जीवनयापनतर्फ मार्गदर्शन गर्न सक्छ। अब हामी यस बाइबलीय विवरणलाई लुगाको दृष्टिकोणबाट हेर्छौं।

हामीले बाइबलबाट प्राचीन सृष्टिको विवरण हेर्दै आएका छौं। हामीले मानवजाति र संसारको सुरुवातबाट सुरु गर्यौं। त्यसपछि हामीले दुई ठूला विरोधीहरू बीचको आदिम टकरावलाई हेर्यौं । अब हामी यी घटनाहरूलाई अलि फरक दृष्टिकोणबाट हेर्छौं, जसले फेसनशील लुगा किनमेल जस्ता सांसारिक घटनाहरूलाई व्याख्या गर्दछ।

परमेश्वरको स्वरूपमा बनाइएको

हामीले यहाँ अन्वेषण गर्यौं कि परमेश्वरले ब्रह्माण्ड बनाउनुभएको थियो र त्यसपछि

यसर्थ परमेश्वरले आफ्नै प्रतिरूपमा मानिसलाई सृष्टि गर्नुभयो। परमेश्वरले आफ्नै स्वरूपमा मानिसलाई सृष्टि गर्नु भयो। उहाँले पुरुष र स्त्री सृष्टि गर्नुभयो।

उत्पत्ति १:२७

सृष्टिमा परमेश्वरले सृष्टिको सुन्दरता मार्फत आफूलाई कलात्मक रूपमा पूर्ण रूपमा व्यक्त गर्नुभयो। सूर्यास्त, फूल, उष्णकटिबंधीय चराहरू र भूदृश्य दृश्यहरूको बारेमा सोच्नुहोस्। परमेश्वर कलात्मक हुनुभएकोले, तपाईं पनि, ‘उहाँको स्वरूपमा’ बनाइएको, सहजै, ‘किन’ थाहा नपाई, त्यसरी नै आफूलाई सौन्दर्यको रूपमा व्यक्त गर्नुहुनेछ। 

हामीले देख्यौं कि परमेश्वर एक व्यक्ति हुनुहुन्छ। परमेश्वर ‘उहाँ’ हुनुहुन्छ, ‘त्यो’ होइन। त्यसकारण, यो स्वाभाविक हो कि तपाईं पनि आफूलाई दृश्यात्मक र व्यक्तिगत रूपमा व्यक्त गर्न चाहनुहुन्छ। लुगा, गहना, रंग, र सौन्दर्य प्रसाधनहरू (जस्तै मेकअप, ट्याटू आदि) तपाईंको लागि सौन्दर्य र व्यक्तिगत अभिव्यक्तिको एक प्रमुख माध्यम हुन्।

पुरुष र महिला

परमेश्वरले मानिसहरूलाई पनि परमेश्वरको स्वरूपमा ‘पुरुष र महिला’ को रूपमा बनाउनुभयो। यसबाट हामी बुझ्छौं कि तपाईंले आफ्नो ‘रूप’ किन सिर्जना गर्नुहुन्छ—आफ्नो लुगा, फेसन, कपालको शैली आदि मार्फत। यसलाई हामी स्वाभाविक रूपमा र सजिलैसँग पुरुष वा महिलाको रूपमा चिन्छौं। यो केवल सांस्कृतिक फेसनको कुरा होइन; यो त्यसभन्दा गहिरो हुन्छ। यदि तपाईंले पहिले कहिल्यै नदेखेको संस्कृतिबाट लुगा र फेसन हेर्नुभयो भने पनि, सामान्यतः तपाईं त्यो संस्कृतिमा पुरुष र महिलाको लुगाबीचको भिन्नता छुट्याउन सक्नुहुन्छ।

यसरी परमेश्वरको स्वरूपमा पुरुष वा महिलाको रूपमा तपाईंको सृष्टिले तपाईंको लुगा लगाउने प्रवृत्तिलाई व्याख्या गर्न थाल्छ। तर यो सृष्टिको विवरण पछिल्ला केही ऐतिहासिक घटनाहरूसँग जारी छ जसले लुगा र तपाईंलाई थप व्याख्या गर्दछ।

हाम्रो लाज ढाकछोप गर्दै

परमेश्वरले प्रथम मानवहरूलाई उनीहरूको आदिम स्वर्गमा उहाँको आज्ञा पालन गर्ने वा अनाज्ञाकारिता गर्ने छनौट दिनुभयो । तिनीहरूले अनाज्ञाकारिता रोजे र जब तिनीहरूले त्यसो गरे, सृष्टिको विवरणले हामीलाई बताउँछ कि:

तब तिनीहरूले केही अनौंठो अनुभव गरे। तिनीहरूले देखे तिनीहरू नाङ्गै थिए। यसर्थ तिनीहरूले नेभाराको पात गाँसे अनि आफ्ना निम्ति लुगाहरू बनाए।

उत्पत्ति ३:७

यसले हामीलाई बताउँछ कि यस बिन्दुदेखि मानिसहरूले एकअर्का र आफ्नो सृष्टिकर्ताको अगाडि आफ्नो निर्दोषता गुमाए । त्यसबेलादेखि हामीले सहजै नाङ्गो हुनुमा लज्जित महसुस गरेका छौं र आफ्नो नाङ्गोपन ढाक्न चाहेका छौं। न्यानो र सुरक्षित रहनुको आवश्यकता बाहेक, हामी अरूको अगाडि नाङ्गो हुँदा खुला, कमजोर र लज्जित महसुस गर्छौं। परमेश्वरको आज्ञा उल्लङ्घन गर्ने मानवजातिको छनौटले हामीमा यो कुरा प्रकट गर्‍यो। यसले हामी सबैलाई राम्ररी थाहा भएको दुःख, पीडा, आँसु र मृत्युको संसारलाई पनि मुक्त गर्‍यो।

दया फैलाउने: एउटा प्रतिज्ञा र केही लुगाहरू

परमेश्वरले हाम्रो लागि आफ्नो कृपामा, त्यसपछि दुईवटा काम गर्नुभयो।  पहिलो , उहाँले मानव इतिहासलाई निर्देशित गर्ने अड्कोको रूपमा प्रतिज्ञा गर्नुभयो। यस अड्कोमा उहाँले आउँदै गरेको उद्धारकर्ता, येशूलाई प्रतिज्ञा गर्नुभयो। परमेश्वरले उहाँलाई हामीलाई मद्दत गर्न, उहाँको शत्रुलाई पराजित गर्न र हाम्रो लागि मृत्युलाई जित्न पठाउनुहुनेछ।

परमेश्वरले गर्नुभएको दोस्रो कुरा यो थियो:

परमप्रभु परमेश्वरले पशुको छालाको लुगा बनाउनु भयो र त्यो मानिस र उसकी पत्नीलाई लगाउन दिनु भयो।

उत्पत्ति ३:२१

परमेश्वरले उनीहरूको नग्नता ढाक्न लुगा प्रदान गर्नुभयो। परमेश्वरले उनीहरूको लाजलाई सम्बोधन गर्न त्यसो गर्नुभयो। त्यस दिनदेखि, हामी, यी मानव पुर्खाहरूका सन्तानहरू, यी घटनाहरूको परिणामस्वरूप सहजै आफूलाई लुगा लगाउँछौं। 

छालाको लुगा – एक दृश्य सहायता

परमेश्वरले हामीलाई एउटा सिद्धान्त चित्रण गर्न तिनीहरूलाई विशेष तरिकाले पहिराउनुभयो। परमेश्वरले प्रदान गर्नुभएको लुगा कपासको ब्लाउज वा डेनिम शर्ट्स थिएन तर ‘छालाको लुगा’ थियो। यसको अर्थ परमेश्वरले आफ्नो नग्नता ढाक्न छाला बनाउन जनावरलाई मार्नुभयो। तिनीहरूले पातहरूले आफूलाई ढाक्न खोजेका थिए, तर ती अपर्याप्त थिए र त्यसैले छाला आवश्यक थियो। सृष्टिको विवरणमा, यस समयसम्म, कुनै पनि जनावर मरेको थिएन। त्यो आदिम संसारले मृत्युको अनुभव गरेको थिएन। तर अब परमेश्वरले तिनीहरूको नग्नता ढाक्न र तिनीहरूको लाज ढाक्न जनावरको बलिदान दिनुभयो।

यसले सबै संस्कृतिहरूमा चलिरहेको, तिनीहरूका सन्तानहरूले अभ्यास गर्ने पशु बलिको परम्पराको सुरुवात गर्यो। अन्ततः मानिसहरूले यो बलिदान परम्पराले चित्रण गरेको सत्य बिर्सिए। तर यो सत्य बाइबलमा संरक्षित रह्यो।

जब मानिसहरूले पाप गर्दछन्, तिनीहरूले पापको ज्याला कमाउँछन् जो चाँहि मृत्यु हो। तर परमेश्वरले आफ्ना मानिसहरूलाई मूल्य रहित उपहार दिनु हुन्छ जुन हाम्रा ख्रीष्ट येशू प्रभुमा अनन्त जीवन हो।

रोमी ६:२३

यसले भन्छ कि पापको परिणाम मृत्यु हो , र यसको मूल्य चुकाउनुपर्छ। हामी आफैंले हाम्रो आफ्नै मृत्युले तिर्न सक्छौं, वा हाम्रो तर्फबाट अरू कसैले यसको मूल्य चुकाउन सक्छ। बलिदान गरिएका जनावरहरूले यो अवधारणालाई निरन्तर चित्रण गरे। तर तिनीहरू केवल दृष्टान्तहरू थिए, दृश्य सहायकहरू जसले एक दिन हामीलाई पापबाट मुक्त गर्ने वास्तविक बलिदानलाई औंल्याउँछन्। यो येशूको आगमनमा पूरा भयो जसले हाम्रो लागि स्वेच्छाले आफूलाई बलिदान गर्नुभयो । यो महान विजयले यो सुनिश्चित गरेको छ कि

 नष्ट गरिनु पर्ने शत्रुहरूमा मृत्यु अन्तिम हुनेछ।

१ कोरिन्थी १५:२६

आउँदै गरेको विवाह भोज – विवाहको पोशाक अनिवार्य

येशूले मृत्युलाई नाश गर्ने यो आउँदै गरेको दिनलाई एउटा ठूलो विवाह भोजसँग तुलना गर्नुभयो। उहाँले निम्न दृष्टान्त भन्नुभयो

⁸ “त्यसपछि, राजाले आफ्ना नोकरहरूलाई भने, ‘विवाहको भोज तयारी छ। मैले ती मानिसहरूलाई बोलाएको हुँ, तर तिनीहरू यो भोजमा सामेल हुन योग्यको भएनन्। ⁹ यसकारण तिमीहरू गल्लीका कुना कुनामा जाऊ अनि देखेकाहरू जतिलाई भोजमा सामेल हुन निम्त्याएर ल्याऊ। तिनीहरूलाई मेरो भोजमा आऊ भनिदेऊ।’ ¹⁰ अनि नोकरहरू गल्लीहरूतिर गए। तिनीहरूले भेटेसम्म सबैलाई भेला पारे। तिनीहरूले राम्रा मानिसहरू सबैलाइ भोजमा सामेल गराउन लगे। त्यो ठाउँ मानिसै-मानिसको भीडले भरियो।

¹¹ “त्यसपछि ती खाँदैगरेका मानिसहरूलाई हेर्न भनी राजा आए। कुनै एकजनालाई विवाहको पोशाकमा नभएको राजाले भेट्टाए। ¹² राजाले भने, ‘मित्र, तिमी यहाँ भित्र कसरी आयौ? विवाहको लागि लाउने पोशाक तिमीले लगाएका छैनौ।’ तर त्यो मानिस केही बोलेन। ¹³ अनि राजाले आफ्ना नोकहरूलाई भने, ‘त्यसका हात खुट्टा बाँधेर त्यसलाई अँध्यारोमा फलिदेऊ जहाँ मानिसहरू दु:खले रूवाबसी गर्दै र दाह्रा किट्दै बस्छन्।’

मत्ती २२:८-१३

येशूले भन्नुभएको यो कथामा, यस चाडमा सबैलाई आमन्त्रित गरिएको छ। हरेक राष्ट्रबाट मानिसहरू आउनेछन्। र येशूले सबैको पापको लागि तिर्नुभएको हुनाले उहाँले यस चाडको लागि लुगा पनि बाँड्नुहुन्छ। यहाँको लुगाले उहाँको योग्यतालाई प्रतिनिधित्व गर्दछ, जसले हाम्रो लाजलाई पर्याप्त ढाक्छ। विवाहको निम्तो टाढा-टाढासम्म जान्छ, र राजाले विवाहको लुगा नि:शुल्क वितरण गर्नुहुन्छ, तैपनि उहाँलाई अझै पनि त्यो लुगा चाहिन्छ। हाम्रो पाप ढाक्न हामीलाई उहाँको तिर्न आवश्यक छ। विवाहको लुगा नलगाउने मानिसलाई चाडबाट अस्वीकार गरियो। यही कारणले येशू पछि भन्नुहुन्छ:

¹⁸ म तिमीहरूलाई आगोमा शुद्ध पारिएको सुन मेरोबाट किन्ने सल्लाह दिन्छु। तब तिमीहरू साँच्चै धनवान हुन सक्ने छौ। म तिमीहरूलाई यो भन्दैछु। तिमीहरूको लज्जास्पद औ नग्नता ढाक्नु सेतो बस्त्र मबाट किन, अनि आँखामा लाउने औषधि किन। तब तिमीहरू साँच्चै देख्न सक्नेछौ।

प्रकाश ३:१८

येशूको आउँदै गरेको बलिदानलाई उल्लेखनीय तरिकाले पूर्व-अभिनय गरेर हाम्रो नग्नतालाई ढाक्ने जनावरको छालाको यो प्रारम्भिक दृश्य सहायतामाथि परमेश्वरले निर्माण गर्नुभयो। उहाँले अब्राहामलाई ठीक ठाउँमा र वास्तविक आउँदै गरेको बलिदानलाई चित्रण गर्ने तरिकामा परीक्षण गर्नुभयो । उहाँले निस्तार चाड पनि स्थापना गर्नुभयो जसले ठ्याक्कै दिनलाई संकेत गर्‍यो र वास्तविक आउँदै गरेको बलिदानलाई थप चित्रण पनि गर्नुभयो । तर, हामीले सृष्टिको विवरणमा कसरी लुगाहरू पहिलो पटक देखा परेको देख्यौं, यो रोचक छ कि सृष्टिले येशूको कामलाई पनि पूर्व-अभिनय गरेको थियो ।