मेरो योभन्दा अगाडिको लेखमा हामीचाहिँ परमेश्वरको स्वरूपमा बनिएका हौँ र हामीले आफूले आफैलाई र अरूहरूलाई कसरी हेर्नुपर्छ भन्ने कुराको लागि मैले बाइबलीय आधारलाई हेरेको थिएँ । तर वेद् पुस्तक (बाइबल) यस आधारको बारेमा अझ बढ् विकसित हुन्छ । बाइबलमा भजनसङ्ग्रहको पुस्तक पुरानो नियमको हिब्रूहरूद्घारा तिनीहरूका परमेश्वरको आराधनाको लागि प्रयोग गरिने पवित्र गीत तथा भजनहरूको संकलन हो । भजनसंग्रह १४ दाउद राजा (जोचाहि एक ऋषि पनि थिए) द्घारा लगभग १००० ईसापूर्वमा लेखिएको थियो र दाउदको यो भजनले परमेश्वरको दृष्टिकोणबाट मानवीय जीवनको वस्तुस्थितिलाई वर्णन गर्ने गर्दछ ।
पृथ्वीमा कोही बुझ्ने मानिसहरू तथा कोही परमेश्वरलाई खोज्ने मानिसहरू छन् कि भनेर प्रभु स्वर्गबाट तल पृथ्वीमा हेर्नुहुन्छ । तिनीहरू सबै कुबाटोतिर लागेका छन्, तिनीहरू सबै एकैसाथ भ्रष्ट भएका छन्, असल काम गर्ने कोही पनि छैन, अहँ, असल गर्ने एकजना पनि छैन । (भजनसंग्रह १४:२–३)
‘भ्रष्ट हुनु’ भन्ने पदावली सम्पूर्ण मानवजातिलाई वर्णन गर्नको लागि प्रयोग गरिन्छ । किनकि यो केही कुरा हो जो हामी ‘बनेका’ छौँ, यहाँ परमेश्वरको स्वरूपमा बन्ने कामको प्रारम्भिक अवस्थाको सन्दर्भमा भ्रष्टताको उल्लेख गरिएको हो । यस अनुच्छेदले यो कुरा बताउँदछ कि भ्रष्टता आफैले यसलाई परमेश्वरबाट भएको निश्चित स्वतन्त्रतामा प्रदर्शन गर्दछ (‘सबै’ ‘परमेश्वरलाई खोज्ने काममा’ ‘किनारा लागेका’ छन्) र असल गर्ने काममा पनि त्यसै गर्छन् ।
अल्बस र ओर्कसप्रतिको विचार वा सोचाइ
यसबारेमा अझ राम्ररी बुझ्नको लागि ‘लर्ड अफ द रिङ्गस’ वा ‘औँठीको मालिक’ भन्ने फिल्ममा भएको मध्य पृथ्वीको ओर्कसलाई एउटा उदाहरणको रूपमा लिन सकिन्छ । ओर्कस त्यसको देखिने मुहार, व्यवहार तथा त्यसले पृथ्वीसँग गर्ने कार्यव्यवहारमा डरलाग्दो तथा घृणित जनावरजस्तो छ । यद्यपि, अल्बस जो कुलीन तथा वैभवशाली थिए, ऊबाट आएको सन्तान ओर्कसचाहिँ साउरोनद्घारा भ्रष्ट तुल्याइएको थियो ।
जब तपाईँ अल्बससँग भएको प्रकृतिसँगको शानदार भव्यता, मिलाप र सम्बन्धलाई हेर्नुहुन्छ (लेग्लोसलाई नै सोचौँ) तब यो महसुस गर्नुहुन्छ कि भ्रष्ट ओर्कस पनि एकपटक अल्बस थिए जो पछि ‘भ्रष्ट भइगयो’, भन्ने कुरा गर्दा यहाँ तपाईँले मानिसहरूका बारेमा के भनिएको छ भन्ने भाव पाउँनुहुनेछ । मानिसको सम्बन्धमा पनि परमेश्वरले अल्बसको रचना गर्नुभएको थियो तर पछि ऊ ओर्कस बन्यो ।
हामीले हेरेको मानिसहरूको बीचमा भएको सर्वव्यापी प्रवृत्ति वा गुणसँग सम्बन्धित विषय र यो प्रस्तुत गरेको विषय साच्चै नै मिल्छ, अर्थात कुम्भमेला उत्सवमा देखाइएको झैँ हामीले गरेको पापप्रति सजग हुनु र शुद्घ हुनको लागि आवश्यकता । त्यसैले, यहाँ हामी त्यस्तो दृष्टिकोण वा विचारमा आइपुग्छौँ कि जुनचाहिँ एकदमै उपदेशात्मक वा शिक्षाप्रद छन् ः त्योचाहिँ हो मानिस एक चेतनशील, शारीरिक अनि नैतिक हुन्छन् भन्ने बाइबलीय प्रारम्भिक बिन्दु तर फेरि भ्रष्ट पनि, जुन हामी हाम्रो जीवनसँग मेल खाएको देख्दछौँ । यो भ्रष्टताको कारण हाम्रो स्वभावले मागेअनुसारको हाम्रो व्यवहार कहिल्यै पनि मिल्ने नहुदाँ चलाकिसाथ मानिसहरू स्वयमको आंकलन गर्दा हामीभित्र भएको एउटा नैसर्गिक नैतिक स्वभावको पहिचान गर्ने काम सजिलैसँग वेवास्ता गर्न सक्ने सम्भावना रहन्छ । बाइबलीय सोचाईँ मानवीय जीवनसँग मिल्छ । तर यसले एउटा स्पष्ट प्रश्न उठाँउछ कि : परमेश्वरले हामीलाई किन यसरी नैतिक दिशानिर्देशनका साथ बनाउनुभयो — तर पनि अझ यो किन भ्रष्ट छ त ? सुप्रसिद्घ नास्तिक क्रिस्टोफर हचिन्स यसरी आलोचना गर्छन् कि:
“…यदि परमेश्वरले साँच्चै मानिसहरूलाई यस्तो सोचाईँबाट (जस्तै, भ्रष्टताले भरिएको), मुक्त भएको चाहनुभएको हो भने उसले अझ फरक प्रकारको प्रजातिहरूका आविष्कार गर्नको लागि उसले धेरै सावधानीसाथ कार्य गरेको जुनुपर्छ । क्रिस्टोफर हचिन्स, २००७ । परमेश्वर महान हुनुहुन्नः कसरी धर्मले सबै कुरालाई बिगार्छ . पृष्ठ १०० ।
तर कुरो यो हो कि मानिसको हत्तारमा काम गर्ने बानीले गर्दा बाइबलमा भएको महत्वपूर्ण कुराहरूलाई स्वीकार गर्नुको सट्टा लत्याउने वा गुमाउने गदर्छ । बाइबलले हामीलाई यो तरिकाले बनाउनुभयो भनेर भन्दैन तर मानवको प्रारम्भिक सृष्टिपश्चात् आजको यो कठीन वस्तु स्थितिसम्म आइपुग्न वा मानवलाई यस्तो अवस्थासम्म ल्याउन त्यस्ता केही डरलाग्दा वा दुखद घटनाहरू घटेका छन् । हामी मानवको सृष्टिपश्चात् मानवीय इतिहासमा एउटा महत्वपूर्ण घटना घटेका छन् । बाइबल (वेद पुस्तक) को सबभन्दा पहिलो र सुरुको पुस्तक उत्पति मा लेखिए वा वर्णन गरिएअनुसार सृष्टिको पहिलो मानवले परमेश्वरको आज्ञा तोड्यो वा मानेन, मानवको यस्तो अनाज्ञाकारिताको कारणले गर्दा तिनीहरू परिवर्तन र भ्रष्ट भयो । यसैकारणले गर्दा आज हामी तमस, वा अन्धकारमा जीवन जिइरहेका छौँ ।
पापको कारण मानवजातिको पतन
मानव इतिहासमा यस घटनालाई प्रायजसो पापमा पर्नु वा पतन हुनु भनिन्छ । सृष्टिको पहिलो मानिस आदम परमेश्वरद्घारा सृजिएको थियो । कुनै पनि वैवाहिक सम्बन्धमा आपसमा विश्वासयोग्यता हुन्छ त्यसरी नै परमेश्वर र आदमको बीचमा पनि एउटा विश्वासको सहमति वा सम्झौता थियो, तर त्यो सम्झौतालाई आदमले तोड्यो । बाइबलले यो कुरा बताउँदछ कि आदमले ‘असल र खराबको ज्ञान दिने रूख’ को फल खायो जबकि उसले त्यो रूखको फल खानेछैन भनेर सहमति गरिएको थियो । यही सम्झौता र त्यस रूखले आदमलाई परमेश्वरप्रति विश्वासयोग्य रहने या नरहने भन्ने कुराप्रति स्वतन्त्र छनौट गर्ने मौका दिएको थियो । आदमचाहिँ परमेश्वरको स्वरूपमा सृष्टि गरिइएको थियो, र परमेश्वरसँग एउटा मित्रको जस्तो सम्बन्धमा आदमलाई राखिएको थियो । तर आदमसँग आफ्नो सृष्टिको सम्बन्धमा कुनै पनि प्रकारको छनौट गर्ने अधिकार थिएन, त्यसैले आदमलाई परमेश्वरसँगको मित्रतामा नै रहनको लागि अनुमति दिनुभयो । यदि बस्ने काम असम्भव भएको खण्डमा खड्डा भएर रहने इच्छा वा छनौट गर्नु पनि सम्भव हुदैन, ठीक त्यस्तै आदमको परमेश्वरसँगको मित्रता र भरोसा पनि एउटा छनौट गर्नु जस्तै थियो । यो छनौटचाहिँ आदमलाई रूखको फल नखानु भनी गरिएको आज्ञामाथि आधारित छ । तर आदमले यस आज्ञाको विरूद्घमा विद्रोह गर्ने कुराको छनौट गरयो गर्यो गरयो । आदमले उसको विद्रोहको साथमा जे कुरा सुरुवात गरयो त्यो कुरा एकपछि अर्को पुस्तासम्म लगातार सर्दै आजसम्म पनि हामीसँग निरन्तर चलिरहेको छ । यस भनाईको अर्थ के हो भन्ने कुराको लागि